Türkiye'de Zihin Engelli Çocukların Eğitimleri

Türkiye'de Zihin Engelli Çocukların Eğitimleri

Türkiye'de zihin engellilik durumu tek bir

boyutta, zekada gerilik boyutunda ele alınmaktadır. En azından uygulamadaki durum

budur.

Ülkemizde zihin engellilerin büyük çoğunluğunu hafif derecede

olanlar oluşturmaktadır. Bu gruba giren çocukların farkedilmeleri çoğu kez ilköğretim

öncesinde mümkün olamamaktadır. Çünkü bu çocuklar okul öncesi dönemde

yaşıtlarından farklı davranışlar göstermemektedirler ya da gösterdikleri farklılıklar

çok azdır, dolayısıyla gözden kaçmaktadırlar. Ancak okula başlandığında yaşanan

yoğun okuma-yazma ve akademik öğrenme yaşantıları, bu çocuklar ile yaşıtları

arasındaki farkı daha açık bir biçimde ortaya koymaktadır.

Türkiye'de zihin engelli çocukların tanılanmaları ve uygun özel eğitim ortamlarına

yerleştirilmelerinden illerde bulunan rehberlik ve araştırma merkezleri sorumludur.

Rehberlik ve araştırma merkezleri genellikle okullarda yaptığı taramalarla ya

da siz, öğretmenlerin gönderdiği öğrencileri inceleyerek bu çocukları belirler. Bu

gruptaki çocukların çok azını anne babası elinden tutup rehberlik ve araştırma merkezine

getirir.

Bu işleyişle ilgili olarak, rehberlik ve araştırma merkezlerinin olanaklarının sınırlı

olması, bu nedenle her okula ulaşılamaması, zihin engellilik durumunun belirlenmesinde yalnızca zeka bölümü puanının dikkate alınması, yapılan taramalarda görüşlerine

başvurulan öğretmenlerin bu konuda yeterince bilgi sahibi olmamaları,

sıklıkla eleştiri konusu yapılmaktadır.

Gerilik durumları orta ve ağır derecede olan zihin engelli çocuklar çoğu kez okul öncesinde

farkına varılırlar. Çünkü yaşıtları ile aralarında gözle görülebilecek ciddi

farklılıklar vardır.

Konunun eğitim boyutuna bakıldığında, son 10-15 yıl içerisinde kaydedilen olumlu

gelişmelere rağmen ortaya iç açıcı bir tablo çıkmamaktadır. İlköğretim çağındaki zihin

engelli çocukların ancak % 5'ine özel eğitim olanakları sağlanabilmektedir. Geriye

kalan çocuklar ya düşe kalka normal sınıflara devam etmekte ya da en doğal hakları

olan eğitim hakkından yoksun bırakılmaktadırlar.

Eripek, S. Zihinsel Engelli Çocuklar . Eskişehir: Anadolu Üniversitesi

Yayınları

Özür, Yetersizlik, Engel

Özür: Doğum öncesi, doğum anı ve doğum sonrası ortaya çıkan çeşitli nedenlerle, bireyin organlarının çeşitli işlevlerini yerine getirmesinde ve kimi görevleri gerçekleştirmesinde ortaya çıkan zorlanım durumu. (kişinin yüzünde bulunan bir doğum lekesi bile herhangi bir iş başvurusunda sorun teşkil edebiliyorsa bu ben dahi engele dönüşmüş özre örnek verilebilir. Burada tam olarak işlev kaybından söz edilemez.)

Yetersizlik: Zihinsel, fiziksel, davranışsal ya da duyu organlarının zedelenmeye bağlı olarak tüm yadakısmen işlevlerinde gözlenen kayıpların ortaya çıkardığı durumu ifade eder.(Ataman, 97)

Engel: Yetersizliği ya da özrü olan bireyin çevreyle etkileşiminde karşılaştığı problemlerdir.