23 Temmuz 2010 Cuma

ZİHİN ENGELLİLERİN ZİHİNSEL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ



Zihin engellilerin en belirgin özelliklerinden birisi zihinsel gelişim ve fonksiyonlarda yaşıtlarından geri olmalarıdır. Zihinsel engellilerin zihin gelişimleri ve fonksiyonları yavaş ve geç gelişir. Başlıca zihinsel özellikleri şunlardır ;



  • Akademik kavramları geç ve güç öğrenirler: En az yetenekli ve başarısız oldukları alandır. En çok sıkıntı çektikleri çalışmalar bunlardır. Çabucak paniğe kapılır ve başarısız olurlar. Başarı fazla sabır ve tekrar gerektirir.


  • Dikkat süreleri kısa ve dağınıktır: Ders konusu ne kadar cazip olursa olsun etkinliklere katılma süreleri kısa olmaktadır. Dikkat sürelerini artırabilmek için çalışmaların sık sık değiştirilip ilgi çekici hale getirilmesi gerekmektedir.


  • İlgileri kısa sürelidir daldan dala sıçrar: Çok ilginç buldukları çalışmalarda bile kısa bir süre sonra bıkarlar. İlgilerinin uyanık tutulabilmesi için etkinliklerin ilginç hale getirilmesi gerekmektedir.


  • Soyut kavramları çok geç ve güç kavrarlar: Somut kavramları daha kolay ve iyi kavrarlar. Bunun için soyut kavramlar somutlaştırılarak öğretilir.


  • Zaman kavramları çok geç ve güç gelişir: Saat, gün, hafta, ay ve yılı kavratmak ileri yaşlarda mümkün olabilir.


  • Konuşmaya geç başlarlar: Konuşma gelişimleri zeka gerilik dereceleriyle orantılı olarak yavaş gelişir. Bu nedenle yaşıtlarından küçük olanlarla konuşmak isterler. Konuşma zekaya bağlı olarak gelişir. Onun için geç konuşma önemli bir gerilik belirtisidir.


  • Genelleme yapamazlar: Bilgileri yalnız öğrendikleri durumlarda kullanırlar. Köpeğe hayvan diyebilir ancak karınca hayvan değildir diyebilir.


  • Kazandıkları bilgileri transfer etmede çok güçlük çekerler: Öğrendikleri bilgileri benzer durumlarda uygulayamazlar. Örneğin bir vidayı açmak için tornavida bulamadığında tornavida işlevini görecek bozuk para, jeton vb. şeyleri kullanmayı düşünemezler.


  • Yeni durumlara uymada çok zorluk çekerler: Sınırlı yeteneğe sahip olduklarından yeni durumlara uymaları geç ve güç olur. Bu nedenle başarısızlıktan çekindiklerinden her yeni etkinlik karşısında gerginlik, direnme ve kaçma eğilimi gösterirler. Bu gibi durumlarda onlara destek olacak anlayışlı birinin yanlarında olmasını isterler.


  • Kolayca yorulurlar: Zihinsel engellilerin en belirgin özelliklerinden biride çalışmaları sırasında çabucak yorulmaları ve faaliyeti bırakmalarıdır. Özellikle etkinlikler onlar için güç geliyor ve başaramıyorlarsa yaptıkları işi derhal bırakmak isterler. Onun için çalışmalarda ilk girişimin başarılı olması için onları yapabilecekleri noktadan başlatmak çok önemlidir. Başarılı olmak onda ben yapabiliyorum güvenini sağlar.


  • Kendilerinden küçükler ile ilişki kurmayı ve oynamayı tercih ederler: Bu çocukların konuşma, ilgi, zeka, sosyal ve bilgi seviyeleri yaşıtlarından geri olduğundan kendi seviyelerinde anlaşabilecekleri takvim yaşları küçük, normal çocuklarla oynar ve arkadaşlık ederler. Aralarında seviye farkı olduğu için yaşıtlarını tercih etmezler. (zihinsel engelliliğin önemli belirtisi) Bu nedenle onları bu konuda ayıplamak ve önlemeye çalışmak yarardan çok zarar verir.


  • Gördükleri, duydukları şeyleri çabucak unuturlar, bellekleri zayıftır: bu durum zihinsel engellilerin karakteristik vasıflarından biridir. Hangi yol ve duyu organı ile alınırsa alınsın verilen uyaran ve bilgileri kısa zamanda unuturlar. Uyaranların iz bırakması için aynı şeyi değişik yer, zaman, durum ve şekilde yeteri kadar ve usanmadan tekrar etmek gereklidir.


  • Yakın şeylere ilgi duyarlar, uzak gelecekle ilgilenmezler: Etkinliklerin sonunda duyacakları haz ya da kazanacakları ödül onlar için önemlidir. Okuma yazma öğrenmek, iş sahibi olmak, ailenin geçimini sağlamak gibi uzak gelecek onları fazla ilgilendirmez. Senin bu öğrendiğin iş ilerdeki yaşamın için gereklidir, daha çok çalış gibi telkinler onları etkilemez. Onlar için etkinlik sonunda alacakları ödül önemlidir.


  • Algıları, kavramları ve tepkileri basittir: Eşya, olay ve durumlarla ilgili ayrıntılı algı ve kavramları çok basittir. Bu durum akılda tutma ve hatırlama yetenekleriyle ilgilidir. Onun için öğretilecek şeyin en önemli özelliklerini içeren algı ve kavramların öğretilmesine önem verilmektedir.


  • Duygu ve düşüncelerini açık ve bağımsız olarak ifade edemezler: Sahip oldukları konuşma, hafıza, yeni durumlara uyma ve algılama yetersizlikleri nedeniyle duygu ve düşüncelerini bağımsız ve açıkça anlatamazlar. Bu durumda kendilerini ifade etme fırsatının verilmemiş olmasının da rolü vardır. Duygu ve düşüncelerini kelimeler yada kısa cümlelerle ifade ederler. Bunların doğruluğunun onaylanmasını ve teşvik edilmeyi beklerler. Bunun için eleştirmemek ve kendilerini ifade etmelerini teşvik etmek çok önemlidir. Ana-baba ve öğretmenler hayallerindeki ideal insanın özelliklerine göre ayarlanmış bir eğitimden uzak durulmalıdır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder